De gaten

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Veel bedrijven en organisaties geven aan het te hebben omarmd en zeggen er aandacht aan te besteden. Samen hebben ze de lat hoger gelegd.

Hogere kosten zijn nog al eens het gevolg. Terwijl consumenten hun waardering niet 1 op 1 omzetten in aankoop van producten, specifieke merken of in een keus voor de betreffende producent.

Het gat tussen bewering of houding en het feitelijke gedrag van consumenten is groot. Een positieve mening wil niet zeggen dat mensen er zich vervolgens ook naar gaan gedragen. Elke consument zegt verantwoord gedrag enorm belangrijk te vinden, maar laat dat vervolgens vaak niet zien in de praktijk door er (meer) geld voor te betalen of daadwerkelijk een ander product te kopen. Goed gedrag raakt nooit uitgeput. De portemonnee trekt echter wel een lijn tussen willen en doen.
Verantwoord gedrag heeft grenzen. Als het er op aankomt, zijn prijs, gewoonte of status belangrijker. Wellicht omdat mvo geen onmiddellijke persoonlijke beloning oplevert, maar meer een uitgesteld algemeen effect. Dat werkt remmend.

Een andere mogelijke reden om maatschappelijk verantwoord ondernemen niet direct om te zetten in aankoop, is het onderlinge verschil tussen mensen. De een staat op de barricaden als het gaat om het milieu of het opwarmen van de aarde. Anderen raken oververhit als het gaat om sociale effecten, zoals slavenarbeid of werkgelegenheid. Een derde werpt zich op als spreekbuis op het gebied van dierenwelzijn. Niet alles is voor iedereen even belangrijk. Daar komt bij dat de criteria ook nog per situatie of moment kunnen verschillen. Bij verlies van werk kan de maatlat wel eens anders komen te liggen. Dan hangt het feitelijke gedrag af van de lengte van de polsstok. Allemaal legitiem en ook allemaal van invloed.

Geen enkel mens zal fatsoenlijk en verantwoord werken afdoen als niet belangrijk. Elk bedrijf en elke organisatie is verantwoordelijk om op deze manier te werk te gaan. Het is echter onmogelijk om aan alle denkbare criteria van alle mensen ter wereld op elk moment te voldoen. Daarvoor zijn de gaten te groot en de wensen te wisselend. Het is echter wel verstandig om zoveel mogelijk punten die meningen en houdingen beïnvloeden, in kaart te brengen en daarover te communiceren. Mvo is goed doen en goed vertellen. Heldere communicatie zonder al te veel bijvoeglijke naamwoorden maakt Mvo tastbaar, het onderscheid duidelijk en de reputatie sterker.
Uitleggen wat belangrijk wordt gevonden en dat met argumenten onderbouwen. Dilemma’s en uitdagingen toelichten. Mogelijke oplossingen ter discussie stellen. Open en eerlijk aangeven waarom producten zijn zoals ze zijn en waarom er gewerkt wordt zoals er wordt gewerkt. Bij een verantwoorde manier van werken hoort ook verantwoording afleggen. Het is de enige manier om de gaten tussen denken en doen te dichten.