Ministerie van Leven  

21 januari 2017

“Verandering” was vermoedelijk een van de meest gebruikte woorden in de Nieuwjaarstoespraken van de afgelopen weken. Veel organisaties en bedrijven voelen de noodzaak dat het anders moet. In de aanloop naar de verkiezingen worden peptalks ook gevuld met boodschappen richting overheid en politiek. Een opvallende suggestie kwam dit jaar van de Commissaris van de Koningin in Friesland. We moeten terug naar een ministerie van landbouw, want vroeger ging het goed met de belangenbehartiging voor agrariërs. Sinds het ministerie ‘Economische Zaken’ heet, komt de sector in de verdrukking. Dat moet anders. Dan kunnen belangen beter worden behartigd en dat is goed voor de sector, meent de Commissaris.

Natuurlijk past de oproep bij een Commissaris van een agrarische provincie. Tegelijk is het zeer de vraag of terugkeer naar het verleden de juiste weg is. Het lijkt wellicht vertrouwd en veilig, maar vroeger was niet alles beter. Ook ten tijde van het ministerie van Landbouw werd er links en rechts gemord, stonden sectoren af en toe onder druk en gingen er tractoren naar Den Haag.

De Nederlandse samenleving en de wereld van voedselproductie zijn de laatste decennia in hoog tempo anders geworden. Dat vroeg en vraagt aanpassingen van alle betrokkenen. Voedselproductie is essentieel. Zeker voor een verstedelijkte samenleving zoals Nederland. Cruciaal omdat het de basis is van leven. Dat vraagt ook aanpassingen van de overheid. De Commissaris heeft in die zin gelijk. Er is meer aandacht nodig voor voedselproductie, de basis voor het leven van de inwoners van het land.

Tot 2010 heette het verantwoordelijke ministerie, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De naam verwees naar sectoren die -nog steeds-  nauw bij elkaar en bij voedselproductie betrokken zijn. Het gaat bij het leven van mensen om een interactie tussen natuur, voedsel en productie. Het gaat om de beschikbaarheid van voedsel, gemaakt voor, en in de leefomgeving van de Nederlandse stedelingen en plattelanders. De ‘stad’ consumeert en recreëert (en produceert mogelijk kleinschalig in de stad). Het ‘platteland’ consumeert, produceert en recreëert in het groen dat ze beheert.  Samen vormen ze een geheel en geven ze vorm aan het model van samen leven met voldoende, gezond voedsel en een mooie en gezonde natuur.

Het pleidooi van de Commissaris was goed. Ze had alleen beter een andere naam kunnen gebruiken om aan te geven dat ook agrarische provincies toekomstgericht mee (willen) veranderen. Daarom niet terug naar een ministerie van Landbouw, maar op weg naar een ministerie van Leven. Of om het concreter te maken: een ministerie van Leven, Natuur en Voedselzekerheid. Terug naar de bekende afkorting, met een geheel nieuwe inhoud en visie.