Overkill

De activiteiten, verantwoordelijkheden, kosten en resultaten van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) liggen voor de zoveelste keer in de geschiedenis onder vuur. Controleurs zijn blijkbaar niet erg geliefd. Zij die worden gecontroleerd vinden de organisatie op z’n minst hinderlijk. De stakeholders die ‘belang’ hebben bij goede controles eisen “probleemloos consumeren” , d.w.z.  100% bescherming.

Degenen die bepalen hoe er moet worden gewerkt , wat er moet worden gedaan en de spelregels en de budgetten bepalen, eisen 100% foutloos werken en bescherming van de eigen politieke en persoonlijke belangen.  In die zin zijn de controleurs de brengers van mogelijk minder plezierige boodschappen. Dat is een vrijwel onmogelijke positie die daardoor in de loop van de jaren met de regelmaat van de klok leidt tot kritiek, reorganisaties, nieuwe spelregels en aangepaste budgetten. Er valt nauwelijks eer te behalen aan het uitgevoerde werk.

De publieke aandacht voor de NVWA gaat vrijwel altijd over de controles op voedingsmiddelen. Daarvan liggen er duizenden in de supermarkt. In de discussie wordt vaak vergeten dat de NVWA ook verantwoordelijk is voor de controle op allerlei niet-eetbare producten. De organisatie heet niet voor niets de Voedsel en WAREN Autoriteit. De NVWA meldt op haar eigen website dat het werkveld van de NVWA zo uitgebreid is dat het onmogelijk is om op de site aandacht te besteden aan alle onderwerpen. Je zult het maar als taak hebben toegewezen gekregen.

De NVWA is in het politieke krachtenveld een geliefde speelbal. Wie terug kijkt ziet vrijwel continue organisatieveranderingen door wisseling van verantwoordelijk ministeries en de bijbehorende reorganisaties. Politieke emoties kennen vrijwel geen grenzen wanneer het gaat om de NVWA. De veranderingen gaan ook steevast gepaard met flinke reorganisaties, nog meer regels en nog steviger bezuinigingen. Ga er maar aan staan.

De politieke en publieke belangstelling voor de NVWA gaat voorlopig niet afnemen. De openbaarmaking van alle onderzoeksresultaten op voedingsmiddelen gaat leiden tot nog veel meer publieke aandacht en vooral tot nog meer werk voor de NVWA. Transparantie zonder grenzen leidt onvermijdelijk tot nog meer bureaucratische regels.

Het werkterrein van de NVWA is uiterst complex. De controleresultaten vragen om diepgaande kennis van onderwerpen en om ervaring met het juist lezen en interpreteren van de gemelde cijfers. De meeste consumenten zijn niet met die kennis en ervaring uitgerust. De meeste journalisten en politici evenmin. Zonder duiding, grondige uitleg en de wil om er objectief naar te kijken, zullen of kunnen  de gepubliceerde cijfers tot allerlei issues – en vooral non-issues –  leiden. Met alle ophef en negatieve exposure van dien. Als dit al niet wordt aangestuurd vanuit politieke belangen of wensdenken dan is het wel uit idealistische motieven. Er zijn nu eenmaal partijen die cijfers liever ‘framen‘ dan er objectief mee omgaan.
Schietschijf wordt dan ongetwijfeld ook weer de NVWA. Overkill in werk, overkill in eisen en regels, overkill in bezuinigingen, overkill in emoties. Met als afloop opnieuw reorganisaties, koppen die moeten rollen en opnieuw een flinke deuk in de reputatie van de organisatie. Het openbaar maken van het werk van de NVWA en de resultaten ervan, is een goede stap maar duiding en continu uitleg is minstens zo hard nodig. Alleen dat kan overkill en onterechte reputatieschade voorkomen.