Twee gezichten

2 februari 2017

Wie het woord voedsel intikt op zoekmachines zoals Google of Firefox, krijgt (ongeveer) 14.500.000 hits.  Dat zijn alleen de hits voor het woord in de Nederlandse taal. Wie hetzelfde doet met het woord food krijgt de keus uit 3.580.000.000 berichten. Het woord voeding scoort nog net iets hoger dan voedsel met 20.600.000 keuzemogelijkheden. Geen wonder. Een keynote spreker concludeerde het recent nog aan het eind van zijn presentatie op een grote (agro) bijeenkomst: “Voedsel is heel belangrijk voor de gezondheid”. Een eyeopener.

Het is overal voedsel wat de klok slaat. Bijeenkomsten over -samengevat – ‘eten’ zijn er in overvloed. De ene na de andere aankondiging schiet over het internet voorbij. De ene heeft het over voedsel, de andere over voedselkwaliteit, voedselzekerheid, voedselveiligheid of de gevolgen van dat voedsel. Het begrip voedsel dat vrijwel altijd is gekoppeld aan een ander onderwerp. Het milieu, de natuur, de gezondheid van mensen, het welzijn van dieren, het in standhouden van biodiversiteit, uitstoot van CO2, de opwarming van de aarde, obesitas, allergieën of wat dan ook. Vaak hoor je op die bijeenkomsten een waarschuwende, negatieve of soms ook dreigende ondertoon. Voedsel of de productie ervan is populair. In elk geval als boosdoener.

Voedsel – de productie, veiligheid en waarde ervan – heeft twee gezichten. Het positieve gezicht is dat je er door in leven (en gezond) kunt blijven. De andere kant van de medaille is dat voedsel bijeffecten heeft. De productie kost grondstoffen, materialen en energie waarbij teveel ‘verkeerd’ voedsel weer ongezond is.

Voedselproductie draagt maar liefst 30% bij aan de belasting van de aarde, was het alarmerende nieuws in een bericht. Een derde is veel. Maar hoeveel is het eigenlijk als je bedenkt dat mensen door voedsel in leven blijven. Valt het dan nog wel mee? En wat vinden we tegen deze achtergrond van de steeds efficiëntere voedselproductie die de aarde in feite ontlast?

Dat voedsel en voedselproductie extreem belangrijk is, is inmiddels bekend. Noem een issue in de wereld en de productie van voedsel – de landbouw – speelt er een (vaak belangrijke) rol in.
Dat legt een verantwoordelijkheid op hen die er rechtstreeks bij betrokken zijn. Ze zullen zich bewust moeten zijn van de twee kanten van de medaille. Het is alleen zeer de vraag of daarvoor alarmerende getallen, een opgeheven vingertje of een dreigende blik nodig zijn.

Recent meldde een spreker op een bijeenkomst over duurzaamheid in Nederland dat gebouwen 36% van de CO2 uitstoot voor hun rekening nemen. En ook verkeer en energie laten stevige getallen zien. Alle menselijke activiteiten op de wereld hebben twee gezichten. Dat voedsel de meeste aandacht krijgt, is niet verwonderlijk. Tenslotte gaat het daar om zorg voor mens, dier en natuur; om het leven.