Verwarring

Bij de bekendmaking hoorde je al twijfels: opnieuw een commissie die met de oplossing voor de Nederlandse veehouderij moet komen. Twijfels waren er over de samenstelling, over nut, noodzaak en de te verwachten resultaten. Ook de reden voor het instellen van de zoveelste commissie liet zich alleen maar raden. Deugden de eerdere rapporten niet? Was het probleem of de druk van verschillende belanghebbenden te groot? Tal van vragen. Zonder antwoorden. Verwarrend.

Toen de commissie haar rapport publiceerde, logen de koppen in de media er niet om. “NZO verwelkomt aanbevelingen verduurzaming veehouderij”. “Krachtige regie harde noodzaak voor verduurzaming veehouderij”. “Sanering bij achterhoede nodig om veehouderijsector gezond te krijgen”. “SER-advies veehouderij moet niet doodbloeden”. “Voor duurzame veehouder een regisseur nodig”. “Commissie Nijpels slaat de plank mis.” Talrijke reacties. Niet eenduidig en dus verwarrend. Stakeholders bereden snel het eigen stokpaardje.

De commissie is bij haar werk uitgegaan van een aantal veronderstellingen. ‘De milieudruk door en de risico’s van de veehouderij voor de volksgezondheid worden maatschappelijk niet meer geaccepteerd.’ De vraag is waar deze uitgangspunten op zijn gebaseerd. Is er onderzoek? Sinds wanneer is de veehouderij een groot gevaar voor de Nederlandse bevolking? De Nederlandse varkenssector is wereldwijd koploper op het gebied van voedselveiligheid. Hoe zit dat dan? Is het een mening? En van wie dan? Nog meer vragen. Geen antwoorden. Nog meer verwarring.

Gelukkig rapporteerde de commissie cijfers. Altijd fijn. Ze kunnen houvast bieden. De commissie vindt dat 30% van de huidige productie voldoende veehouderij is voor Nederland. Waarop de commissie dat percentage baseert is niet duidelijk. Liggen er berekeningen onder? Is het percentage gebaseerd op het feit dat ongeveer 2/3 van de veehouderijproductie de grens over gaat? Hoe moet het dan verder met die 30%? Zijn die producten alleen voor Nederlandse consumenten? Kopen Nederlandse supermarkten en slagers dan automatisch Nederlands vlees in? Gaan we het Nederlandse product grootschalig promoten en mag dat dan van Europa?

De commissie wist aan te geven hoe die vermindering zou moeten worden bereikt. 30% minder varkens, 10% minder koeien en 5% minder kippen. Waar is deze verdeling op gebaseerd? Houden de commissieleden niet van varkens of wellicht niet van varkensvlees? Vindt de commissie dat koeien in de Nederlandse wei horen en dat koeien dus moeten/mogen blijven? Passen kippen beter bij verschillende religies? Spelen er andere belangen? Waar moeten agrarische ondernemers die werken voor eigen portemonnee en risico nu rekening mee gaan houden? Nog meer vragen zonder antwoorden. Nog meer verwarring.

Nu de mist rond het rapport van de commissie is opgetrokken, zijn de stellingen al weer betrokken en staan de belangen van elke eigen groep weer voorop. Van een collectieve aanpak is geen sprake.

Een in het oog springende kop boven een van de reacties op het rapport van de commissie luidde: “Commissie Nijpels levert wereldvreemd advies af”. Die kop lijkt de lading aardig te dekken. De commissie ging uit van sectoraal denken en situaties die zijn gebaseerd op beleid uit het verleden. Oplossingen die daarop verder bouwen zijn bij voorbaat gedoemd te mislukken. Niet het verleden bepaalt de toekomst. Maar de toekomst moet durven afrekenen met het verleden.

Er is fris en nieuw beleid nodig. Beleid dat is gebaseerd op toekomstige beschikbaarheid, verkrijgbaarheid en betaalbaarheid van hoogwaardig, gezond voedsel. Beleid dat niet kijkt naar wat er was of is, maar beleid dat kijkt naar wat er nodig is en wat het mogelijk wordt. Met een duurzaam perspectief voor Nederland, haar burgers en haar voedselproducenten. Dat verlost sectoren en ondernemers van de wurgende onzekerheid en verwarring waardoor iedereen op elkaar wacht en alles tot stilstand komt. Het nieuwe beleid zal zeker leiden tot onzekerheid en garanties voor de toekomst zijn er niet. Maar alles beter dan de verwarring die nu (weer) is ontstaan.